Ommen staat al jaren op de kaart, letterlijk en figuurlijk. De stad staat onder andere op de kaart in de Bos Schoolatlas der geheele aarde uit 1915.
In de Bos schoolatlas uit 1915 is te zien hoe Ommen er 100 jaar geleden uit zag. “P.R. Bos Schoolatlas der geheele aarde” is de titel van de schoolatlas. De kosten van de schoolatlas waren toen op een dubbeltje na vijf gulden.
De atlas heeft Nederland in enkele kaarten opgedeeld. Verder is elk werelddeel apart in een tekening opgenomen. De provincies Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel moeten het samen met één kaart doen. Onder de opdruk van “Salland” is Ommen te ontdekken. Geel gekleurd, dat voor de zandgronden staat en groen langs de riviertjes Vecht en Regge. Bij het stadje Ommen zijn verder te ontdekken de spoorlijn Ommen-Deventer, de spoorlijn Zwolle-Stadskanaal en het Ommerkanaal, vanuit Dedemsvaart richting de Vecht.
Voorbij Zwolle en Kampen is nog de Zuiderzee te zien. Scheepvaart over de Vecht kon via de Nieuwe Vecht bij het Zwolse Berkum en de schutsluis Katerveer via de IJssel de Zuiderzee op of via Hasselt en het Zwolse Diep. De Zuiderzee heeft als grote binnenzee in het noordelijk deel van Nederland vanaf ongeveer het begin van de late middeleeuwen tot 1932 bestaan. Met de inpoldering van de Zuiderzee kwam een einde aan florerende havenstadjes als Blokzijl, Vollenhove en Elburg.
Het Ommerkanaal is in 1865-1866 gegraven. Het kanaal diende primair voor afwatering van de Dedemsvaart, maar was ook geschikt voor kleine vrachtschepen zoals zompen en pramen met een
tonnage tussen 10 en 20 ton. Op aandringen van Ommen werd het kanaal later geschikt gemaakt voor grotere schepen met een volume tot 80 ton. Het 10 km lange kanaal mondde even ten oosten van Ommen uit in de Vecht. Ommen kreeg zelfs beschikking over een volledig nieuwe haven. Maar de gewenste opleving van de handel bleef uit. Door kanalisatie van de Vecht aan het begin van de 20ste eeuw daalde de waterstand. De oplossing hiervoor bestond uit de aanleg van stuwen bij onder meer Junne en Vilsteren. Hiermee kwam een einde aan de doorgaande scheepvaart over de Vecht. In 1965 werd een deel van het Ommerkanaal vanaf het Ommerbos tot de Vecht inclusief haven gedempt. Het kanaal werd verlegd naar de andere kant van Ommen en dient enkel nog als waterafvoer.
Spoorlijntje
Op het ingetekende lijntje van de Overijsselsche Lokaalspoorwegmaatschappij Deventer-Ommen (OLDO) spoort thans geen trein meer. De spoorlijn was er van 1910 tot 1935 en liep door Salland en kwam langs plaatsen als Deventer, Diepenveen, Wesepe, Raalte en Lemelerveld om te eindigen in Ommen.
De spoorlijn richting Emmen en Zwolle ligt er al sinds 1903-1905, maar vanaf Emmen naar Stadskanaal is er geen treinverkeer meer. In 1947 is het traject gesloten voor reizigersvervoer. De lijn bleef hier tot 1964 in gebruik voor goederenvervoer. Nadien zijn de sporen tussen Emmen naar Stadskanaal opgebroken.
Het traject Zwolle – Emmen is tussen 1985 en 1987 geëlektrificeerd en gemoderniseerd. Tussen Herfte en Dalfsen en tussen Mariënberg en Gramsbergen is de spoorlijn verdubbeld.
. een deel van Overijssel in 1915, waar Ommen aan de noordkant van Salland is gesitueerd
. een overzicht van de verkeerswegen in 1915. De Zuiderzee ligt links; ook de spoorlijnen zijn hier te ontdekken
Tekst: Harry Woertink
