OMMEN – Verhalen van Vroeger. Dat is de titel van een boek met memoires van Dieks Kodden (88) uit Ommen. Dieks vertelt over wat hij alzo heeft beleefd in Ommen, Varsen, Oudleusen en verdere omgeving. Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, met de oorlogstijd en de bevrijding, is een belangrijk onderwerp.
De memoires beginnen bij het grote gezin van Mans Kodden in Varsen. De kinderen gingen in Vilsteren naar school, wat betekende lopend over de stuw of met een bootje varend over de Vecht. Dieks is dertien jaar als de oorlog uitbreekt. Ze waren ’s morgens aan het melken, toen er een Duits verkenningsvoertuig over de Vecht scheerde. Om elf uur waren de Duitsers al met paardenvolk in Varsen.
Allerlei belevenissen uit de oorlogstijd passeren. Een heel bijzondere is die met Harry MacFarlane, navigator van de Lancaster bommenwerper die achter de molen van Feijen in Dalfsen neerstortte. Samen met twee anderen kon hij uit het brandende toestel springen. ’s Morgens om zeven uur klopte hij aan bij de familie Kodden. Dieks deed open. De man zei: ‘English’.
“Verhalen van vroeger mogen niet verloren gaan. Daarom dit boek”, aldus Dieks Kodden. “De Tweede Wereldoorlog heb ik bewust meegemaakt. Dat was een donkere periode. “Dat nooit weer” zeiden we toen. Maar als ik nu om me heen kijk denk ik dat we er nog weinig van geleerd hebben. Het is het nog steeds een verschrikkelijk bende om ons heen.
Ik heb altijd al graag gewild dat mijn belevenissen, mijn memoires, in een boek zouden komen. Mijn geheugen is nog prima, maar het lukte me niet om het zelf allemaal op te schrijven. Ik kende Wim van Lenthe uit Oudleusen. Door mijn werk als eierboer kwam ik ook op de boerderij van de ouders van Wim van Lenthe. Als kind was Wim altijd geïnteresseerd in mooie verhalen. Die kreeg hij ook altijd van me te horen. Later kwam ik hem weer tegen toen ik hem informatie verschafte over zwerver en marskramer Willem Buis, waarover Wim van Lenthe een boek aan het schrijven was. Ik zat vol met verhalen. Toen gaf Wim al aan dat mijn verhalen ook in een boek moesten en dat hij ze wel op papier wilde zetten. Zo is het eigenlijk dit boek ontstaan”.
Drie jaar geleden begonnen beiden aan hun gezamenlijke project, waarbij (dochter) Marijke Kodden aanhaakte door het met vele foto’s geïllustreerde boek vorm te geven. Dieks Kodden heeft jaren aan de Tuinstraat in Ommen gewoond. Nu wordt in Ommen een appartement voor ouderen bewoond. Het adres Tuinstraat was vroeger Achter de Geuren. Niemand snapte hoe ze aan de naam “Achter de Geuren” waren gekomen. Maar de woningen aan de Bouwstraat hadden allemaal tuinen of te wel gaarden. De betekenis van Achter de Geuren is dus eigenlijk achter de gaarden. Een buurman van Kodden die bij bezoek van klanten voor zijn verzekeringsportefeuille vaak moest aanhoren of het soms erg stonk bij hem in de buurt begon dat stierlijk te vervelen. Hij ging de buren rond me de vraag om de naam van de straat te veranderen in Tuinstraat. Toen Dieks Kodden 25 jaar was getrouwd met Marietje kregen ze als cadeau een naambord voor het huis met de tekst: “Achter de Geuren”. Een naam waaraan ze eigenlijk verknocht waren en ook een naam mooier dan Tuinstraat.
Na zijn diensttijd heeft Dieks nog timmeren geleerd, maar hij werd geen timmerman, hij kwam in 1951 in dienst van Gait Meijrink. Dat hield in: eieren ophalen, kippen selecteren, wild slachten, wild afleveren bij restaurants. Werken bij Meijrink betekende ook mee gaan op jacht. Ook uit die jachtwereld dist hij de nodige verhalen op, evenals over de vele jaren dat hij agent was voor De Telegraaf.
Natuurlijk komen ook de persoonlijke onderwerpen aan de orde in zijn levensboek. Zijn verkeringstijd met Marietje Bosch uit Hessum en hoe het zijn kinderen en zijn broers en zusters verging. Natuurlijk ontbreken het RK kerkkoor Ommen en het shantykoor de Stuwzangers uit Vilsteren niet en vertelt hij hoe hij is opgegroeid in het katholieke geloof. Ernst en humor wisselen elkaar af en het geheel is aangevuld met losse anekdotes, zoals over de bekende Krietbult, het kunstwerk op het Vrijthof.
Het boek telt 198 pagina’s met hard kaft en werd als eigen uitgave van de familie Kodden gedrukt bij uitgeverij/boekhandel Heijink in Hardenberg. De prijs is 20 euro en in Ommen is het zal verkrijgbaar zijn bij Primera.
Foto:
Tekst en foto: Harry Woertink